Leven als een nomaad voor even

Stel je eens voor:

Je komt thuis van een dag hard werken. Net klaar met koken en je ploft op de bank. Even lekker uitbuiken, je favoriete tv-serie kijken, daarna duik je onder een heerlijk warme douche. Da’s genieten. Net voor de bel gaat, zet je een glaasje rode wijn voor jezelf neer. Vast een paar Jehova-getuige, denk je nog. Maar, nee. Een paar buitenlanders staan als verzopen katjes voor je deur. Of ze bij je kunnen overnachten. “Maar natuurlijk! Komt erin!”, roep je enthousiast. Snel zet je een grote pan met zoute schapenmelkthee op het vuur, grijp je de paarden- en schapenkoekjes uit de kast en nodig je je gasten uit voor een slokje wodka gemaakt van merrymilk. Als je terugkomt in de huiskamer maken je nieuwe gasten het zich alvast gemakkelijk en je ziet de natte sokken al over de verwarming drogen. “Ik maak wel vast jullie bedden in orde hoor”, stel je je gasten tevree.

Wat een gastvrijheid! Voor Nederland een waar ver-van-je-bed-show. Voor de Mongoliers de normaalste zaak van de wereld. Misschien ook niet zo gek. Als je je bedenkt dat Mongolie slechts 2,5 miljoen inwoners telt, met een oppervlakte van maar liefst 50 keer de grootte van Nederland! Daarentegen grazen ruim 30 miljoen schapen, geiten, koeien en yakken het Mongoolse landschap leeg.

Terwijl onze gids en chauffeur ons bij een heerlijk knisperend houtvuurtje de Mongoolse cultuur leren bijbrengen, nadert in de verte een gigantische donkere wolk. De ene flits na de andere verlicht het uitgestrekte landschap. ‘Die gaat wel voorbij’, denken wij nog optimistisch. Helaas binnen een half uur schuilen wij in het busje, hopend op een eerste nacht in de meegebrachte tent van Tsereng Tours. We wagen een poging. Al snel raast een strenge windkracht acht door onze tent. Het mag duidelijk zijn: we zijn echt op een Mongoolse expeditie! Dankzij het slecht voorspelde weer van de komende dagen, verblijven we ‘s avonds gelukkig in de gertenten van gastvrije nomadenfamilies. Waar we ons telkens weer even welkom voelen.

In zes dagen leggen we 1300 km af. Je ziet het landschap aan je voorbij gaan. En pas na uren rijden verandert de omgeving. Groener, meer heuvels, bergen verschijnen. Plotseling doemt een omgeving met alleen maar scherpe rotsen op. Kilometers achter elkaar. Waar komt dit vandaan? We beklimmen zo’n rots, waar bronwater dient als geneesmiddel tegen slechte ogen. Natuurlijk besprenkelen ook wij ons met wat van dit helende vocht. Aangezien het einde van de middag is, wordt het tijd om op zoek te gaan naar een slaapplaats. We hobbelen wat in de rondte. Als we een ger naderen, voel ik me al enigszins ongemakkellijk. Zou het echt zo eenvoudig zijn? Ja hoor! Nog geen tien minuten later leggen we onze backpacks op ons bed, opgemaakt en wel. Niet veel later worden we uitgenodigd in de huiskamer van de familie en neemt Mike een hijsje van de snuiftabak, en ik een slokje van wat gefermenteerde paardenmelk. Beleefd nemen we deze ‘lekkernijen’ aan. Onze gids kookt gelukkig naar redelijk westerse maatstaven. Echter, onze gastvrouw wandelt terwijl wij nog aan het uitbuiken zijn, met een kommetje noodles de tent binnen. “Proeven” vertelt ze ons waarschijnlijk, als ze met een verrukkellijke blik naar het dampende water kijkt. Groenten en vers fruit kennen de nomaden niet, vertelt gids Angkor.

Een ander element dat we je niet willen onthouden, is het sanitair-gebruik. Dit woord kennen ze hier waarschijnlijk niet eens. Nadat we wakker worden onder een zak met gedroogd rauw schapenvlees, en onze lichamen nog verstijfd zijn door de ijskoude vloer, ondervind ik, als ik naar het ‘toilet’ moet, verrassend genoeg geen problemen met het laten zakken van mijn broek in het open veld. Op de hurken. Tussen de schapen-, paarden- en koeienvlaaien. Ook al voel ik me een nomaad, als we in het dorpje ‘Sant’ aankomen en ons kunnen onderdompelen in een hotspring, weten we niet hoe snel we daar heen moeten. Een heerlijk heet bad. Als herboren springen we in onze gerbedjes. En de houten planken bedekt met een dik kleed, voelen weer vertrouwd aan. Back to the nomadic life!

Helaas zorgen de koude nachten ervoor dat Mike met een fikse verkoudheid rondloopt. En dus moet ik de mannenrol maar even op me nemen. Samen met Ed spring ik behendig op mijn paard en drijven we de kuddes schapen en koeien samen. Ik ben nog in opleiding, dus uiteraard onder begeleiding. Het echte werk komt later wel. ;-) Niet te vergeten: een tochtje op een kameel mag natuurlijk ook niet ontbreken in dit zwerversbestaan.

Gelukkig zijn we maar nomaad voor even. Af en toe neem ik mijn rust en schets ik de omgeving bij elkaar. Inclusief de getekende en verharde gezichten van de Mongoolse nomaden. Fantastisch! Want ze poseren maar al te graag, zonder te bewegen. Betere modellen kan je niet krijgen. Vanaf hier even een sprongetje naar onze tijd in Rusland. In het dorpje Lystvijanka grenzend aan het Baijkalmeer, komen we in contact met een oude meneer die kunstenaar blijkt te zijn. Hij toont mij zijn werk, uiteraard voor de verkoop. Daarop tover ik mijn schetsboek tevoorschijn; het gerimpelde mannetje weet niet hoe die het heeft en geeft me een dikke zoen. We ruilen van tekening. Zijn schets tegen de Nieuwmarkt op een regenachtige dag. Genieten!

Rusland in het kort:
• In slaap dommelen, boeken lezen, niets anders dan noodles eten, en verder wachten, wachten en nog eens wachten. Dit alles uiteraard in de TransMongolie-lijn.
• Wodka drinken met een echte Rus! (te maken met een die-hard drinker)
• De porieen openen in een typisch Russische banja, met dennennaald en al.
• Het volgen van de oude Transsiberie lijn in het aftandse dorpje Port Baijkal.
• Achterop motoren springende oude vrouwtjes, inclusief boodschappentas.
• Snoepen van de omulvis, die alleen in het diepste en grootste meer ter wereld ronddobbert.